Nghiên cứu kỹ trước khi đầu tư

Một trong những sai lầm của người kinh doanh là không nghiên cứu kỹ trước khi đầu tư. Nếu có nghiên cứu thì làm qua loa, sơ sài, thấy người ta làm được, thu lợi nhuận lớn thì cũng lao vào làm mà không biết rằng mỗi người một sở trường khác nhau. Người ta làm được, chưa chắc bạn đã làm được. Để xác định được hướng đi phù hợp là điều không đơn giản. Có bạn muốn tôi gợi ý cho một mô hình kinh doanh phù hợp mà lại không chịu đưa thông tin cụ thể, rõ ràng về bản thân. Một khi thông tin không rõ ràng, thì liệu bạn có thể đưa ra được quyết định sáng suốt hay không? Một bác sĩ khi chưa làm xét nghiệm kỹ càng cho bệnh nhân mà đã vội kê đơn là một người thiếu tinh thần trách nhiệm và đạo đức. Một người đầu tư khi chưa nghiên cứu kỹ, ắt sẽ chuốc lấy thất bại thảm hại.

Nhân đọc được một câu chuyện chia sẻ về việc kinh doanh thua lỗ của một bạn trẻ trên báo VNExpress, tôi muốn đăng lên đây với hi vọng sẽ giúp các bạn phần nào có thể tránh được sai lầm như bạn trẻ nọ:

“Tôi lựa chọn thuê khu đất rộng 6.000m2 ở huyện Nhà Bè với giá 22 triệu đồng một tháng, thời hạn 5 năm, đóng cọc trước 3 tháng. Đây là khu đất nằm trong khu công nghiệp nên toàn bộ diện tích ở đây phải cải tạo nên tốn nhiều chi phí. Để đảm bảo an ninh, tôi xây thêm rào chắn xung quanh, đồng thời, bỏ ra khoảng 3 tỷ đồng đề đầu tư cỏ nhân tạo cho 3 sân bóng cùng những trang thiết bị khác. Khi mô hình đi vào hoạt động, tôi thuê khoảng 6 nhân viên, trong đó, bao gồm 2 bảo vệ và 4 nhân viên thay nhau làm việc theo ca từ 5h sáng đến 24h.

Vì khu đất nằm sát các khu công nghiệp nên để hút khách tôi lấy mức giá dao động 160.000-180.000 đồng một tiếng, chỉ bằng một nửa so với những sân bóng mà tôi từng khảo sát. Vì vậy, doanh thu mỗi tháng mà tôi kiếm được không những thấp mà 5 tháng đầu năm liên tục lỗ vì khách đặt sân không nhiều.

Để tăng thu nhập, tôi quyết đinh mở thêm dịch vụ như bán nước uống đóng chai và dành khoảng hơn 200m2 để làm phòng tập tạ cho nam giới với giá 80.000 đồng một người một tháng.Với số lượng khách 100 người, phòng tập của tôi thu được 8 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, sau khi trừ chi phí thuê huấn luyện viên tôi chỉ thu được 3 triệu đồng.

Mặc dù gia tăng dịch vụ, ưu đãi nhiều cho khách nhưng lượng khách đặt dịch vụ không cao. Tổng doanh thu mỗi tháng sau đó mà tôi đạt chỉ vào khoảng 70 triệu đồng, trong khi đó chi phí phải trả lên tới 60 triệu đồng mỗi tháng. 2 vợ chồng thầm nghĩ, nếu tình trạng này cứ tiếp diễn dù có lời mỗi tháng 10 triệu đồng thì chúng tôi vẫn không thể nào hòa vốn. Ngược lại, sẽ phải tăng thêm chi phí đầu tư vì cứ 5 năm là phải thay cỏ nhân tạo một lần.

Chấp nhận thua cuộc với mô hình kinh doanh trên, 2 vợ chồng tôi quyết định cắt lỗ bằng cách tìm người sang nhượng. Lúc đầu có một nhà đầu tư ngỏ ý muốn sang lại với giá trên 2 tỷ đồng và đặt cọc 50 triệu đồng để làm tin. Tuy nhiên, sau hơn một tháng thăm dò, vị này đã rút lui và sẵn sàng mất tiền đặt cọc vì cho rằng mô hình này khó phát triển. Hai tháng sau đó, tôi tìm được vị khách mới, tuy nhiên, họ chỉ chấp nhận sang nhượng toàn bộ với giá 1,2 tỷ đồng. Như vậy, sau hơn một năm kinh doanh tôi phải chịu khoản lỗ tới gần 4 tỷ đồng.

Cũng từ đây, tôi rút ra bài học quý cho bản thân là không phải cứ thấy mô hình phát triển tốt là lập tức nhảy vào kinh doanh. Do vậy, đối với những người nào đam mê kinh doanh sân bóng đá, tôi khuyên nên tìm hiểu kỹ về vị trí mặt bằng. Bởi lẽ, đây là yếu tố then chốt quyết định 70% sự thành công cho loại hình kinh doanh này.

Thực tế, các sân cỏ khác hoạt động tốt là vì khu vực kinh doanh của họ được đặt ở vị trí có khách hàng đa dạng. Còn chỗ của tôi, xung quanh chỉ là các khu công nghiệp nên lượng khách chủ yếu là công nhân. Trong khi đó, đối tượng này không có nhiều thời gian rảnh rỗi. Họ chỉ có thể thuê sân trong khoảng thời gian 15h-17h. Ngược lại, các khu vực khác như quận 4, 7… khách thuê tới 24h.”

Sau thất bại, tác giả rút ra bài học từ sai lầm lớn nhất là sân bóng đá phải được đặt ở nơi có khách hàng đa dạng. Theo tôi, phân tích này vẫn còn khá chung chung, chưa đi vào chi tiết. Thường thì trước khi rót vốn đầu tư, người kinh doanh sẽ phải tìm hiểu về nhu cầu thị trường. Có khách hàng đa dạng đó, nhưng có nhu cầu không? Có nhu cầu thì nhu cầu như thế nào? Thời gian hoàn vốn mất bao lâu? Tác giả đã không hề tính đến điều đó.

Ngoài khâu điều tra, nghiên cứu, việc thử nghiệm trước khi đầu tư hàng loạt, ồ ạt là một điều vô cùng cần thiết. Giống như khi đánh trận thì phải cẩn thận, phải biết trước còn khi tung sản phẩm ra thị trường thì phải “bán thử”,  cầm đàn phải thử tiếng, ném đá dò đường thì mới giảm được rủi ro, tránh xảy ra tổn thất. Trong trường hợp này, tác giả nên kinh doanh thử dịch vụ trước tiến hành đầu tư san lấp mặt bằng, trồng cỏ nhân tạo để xác định nhu cầu của thị trường, sau đó mới tính đến việc rót vốn đầu tư ồ ạt.

Trong binh pháp có kế sách “đả thảo kinh xà” . “Đả thảo” ví với các động tác có tính thăm dò như động tác giả, dò đường, “kinh xà” là kẻ địch lộ ra các tình hình cơ mật do ta “đả thảo”. Lý giải một cách rộng hơn đó là quan sát động tĩnh rồi mới hành động, phải hiểu hết tình hình của địch thì mới có thể đưa ra quyết sách sáng suốt. Kế “đả thảo kinh xà” là mưu lược trinh sát rất phổ biến trong quân sự. Trong thương trường, kế “đả thảo kinh xà” có thể được giải thích như sau: Khi thiếu hiểu biết, vẫn còn nghi ngờ về tình hình đối thủ cạnh tranh hoặc thị trường, cần tìm hiểu rõ rồi mới hành động. Nhiều sản phẩm như thực phẩm, đồ uống và mỹ phẩm cần phải bỏ nhiều công sức chế tạo thì việc tiêu thụ thử trước khi đưa ra thị trường là rất cần thiết. Tất cả từ tên sản phẩm, giá cả, thiết kế bao bì của sản phẩm đều phải thử đi thử lại chứ không thể dựa vào phán đoán trực giác của nhà kinh doanh, hoặc mù quáng đưa ra quyết định dựa vào tốt, xấu cảm quan.

Ví dụ: Trước khi tung sản phẩm cà phê hòa tan VIA ra thị trường, Starbucks đã tổ chức rất nhiều hội thảo để giới thiệu sản phẩm. Khi vấp phải sự phản đối do e ngại về chất lượng của cà phê hòa tan, Starbucks đã tổ chức một buổi thử sản phẩm và tất cả những người sành cà phê trong giới truyền thông đều được mời đến. Kết quả là họ cũng không thể phân biệt được đâu là cà phê pha tươi và đâu là cà phê hòa tan của Starbucks. Chính buổi giới thiệu thử này đã mở đường cho cà phê hòa tan VIA thâm nhập thị trường một cách dễ dàng hơn và doanh số của Starbucks cũng dần dần được cải thiện. Khi mới đưa sản phẩm ra thị trường, Starbucks cũng chi sản xuất ở số lượng thấp vừa phải để thăm dò phản ứng của khách hàng. Sản phẩm này sẽ chỉ được đầu tư sản xuất hàng loạt khi việc tiêu thụ diễn ra thuận lợi.

Nghiên cứu kỹ trước khi đầu tư, nói ra thì dễ nhưng làm được lại là một điều vô cùng khó. Tôi cũng biết rất nhiều người mắc phải sai lầm khi đầu tư chỉ dựa vào cảm tính, phần đông là bị thôi thúc do thấy người khác làm được và thu lời lớn mà không suy xét đến hoàn cảnh của mình. Trong khuôn khổ bài viết nhỏ bé này, tôi không thể kể ra hết chi tiết bạn cần phải làm những gì trước khi đầu tư bởi mỗi người có một điều kiện, tố chất, hoàn cảnh khác nhau. Nếu sau khi đọc xong bài viết này, bạn vẫn còn băn khoăn về những gì mình cần phải làm trước khi rót vốn vào một dự án nào đó, hãy đừng ngần ngại viết thư bằng tiếng Việt có dấu, trình bày rõ ràng về địa chỉ mail caprovn@gmail.com, chúng tôi sẽ trả lời câu hỏi của bạn một cách đầy đủ nhất.

Chúc các bạn gặp nhiều thuận lợi trong công việc!

Capro

26/07/2015